Strona główna > Czynności notarialne >  Służebność

Służebność

Służebność jest to ograniczone prawo rzeczowe, które obciąża nieruchomość w celu zwiększenia użyteczności innej nieruchomości lub zaspokojenia potrzeb osób fizycznych innych niż właściciel nieruchomości obciążonej.

Na gruncie Kodeksu Cywilnego rozróżnić można następujące rodzaje służebności

>

służebność gruntową,

>

służebność osobistą,

>

służebność przesyłu.

Ustanowienie służebności na nieruchomości następuje poprzez złożenie oświadczenia przez właściciela tej nieruchomości w formie aktu notarialnego, wyjątkowo może być ustanowiona przymusowo w drodze orzeczenia sądu lub na skutek wydania decyzji administracyjnej.

Służebność gruntowa

Służebność gruntowa to ograniczone prawo rzeczowe, które obciąża nieruchomość służebną w celu zwiększenia użyteczności nieruchomości władnącej. Może być zawierana odpłatnie lub nieodpłatnie, jak również na czas określony lub nieokreślony. Służebność powinna być wykonywana w taki sposób, aby najmniej utrudniała korzystanie z nieruchomości obciążonej. W razie podziału nieruchomości władnącej lub nieruchomości obciążonej, służebność utrzymuje się w mocy na rzecz każdej z części utworzonych przez podział.

W służebności gruntowej charakterystyczne jest określenie nieruchomości obciążonej  oraz nieruchomości władnącej.

Przy nieruchomości obciążonej służebność wpisywana jest w Dziale III księgi wieczystej, zaś przy nieruchomościach władnącej w Dziale I-Sp księgi wieczystej prowadzonej dla danej nieruchomości.

Służebność osobista

Służebność osobista to ograniczone prawo rzeczowe, które jest ustanawiane na rzecz konkretnej osoby fizycznej. Ważne przy ustanawianiu służebności osobistej jest to, że można ustanowić ją jedynie na całej nieruchomości, tzn. w przypadku posiadania nieruchomości przez kilku współwłaścicieli służebnością osobistą nie można obciążyć udziału tylko jednego ze współwłaścicieli. Służebność osobista ma na celu zaspokojenie określonych potrzeb uprawnionego, a jej istnienie i treść wiążą się z osobą, której to prawo przysługuje. Jest ona niezbywalna i nie można przenieść uprawnienia do jej wykonywania, nie podlega dziedziczeniu. 

Jedną z najczęściej ustanawianych służebności osobistych w praktyce notarialnej jest służebność osobista mieszkania.

Wygaśnięcie służebności osobistej następuje najczęściej poprzez:

  • zrzeczenie się przez uprawnionego,
  • śmierć uprawnionego
  • zamiana służebności na rentę (Kodeks cywilny, art. 303 i 305 w określonych sytuacjach przewiduje możliwość zamiany takiej służebności na rentę);
  • konfuzję (zgodnie z art. 247 KC ograniczone prawo rzeczowe wygasa, jeżeli przejdzie na właściciela rzeczy obciążonej albo jeżeli ten, komu prawo takie przysługuje, nabędzie własność rzeczy obciążonej).

Służebność przesyłu

Służebność przesyłu umożliwia przedsiębiorcy przesyłowemu korzystanie z jego urządzeń, które przebiegają przez nieruchomości będącą własnością innej osoby. Służebność przesyłu ustanawiana jest w celach uregulowania stanu prawnego istniejących urządzeń przesyłowych lub umożliwienia wybudowania urządzeń przesyłowych na cudzym gruncie.

Ustanowienie służebności przesyłu polega na zawarciu umowy pomiędzy właścicielem nieruchomości obciążonej, a przedsiębiorcą. Natomiast oświadczenie właściciela nieruchomości obciążonej musi być złożone w formie aktu notarialnego. Dodatkowo służebność przesyłu ustanowiona może być na czas określony lub nieokreślony, a także za wynagrodzeniem lub nieodpłatnie.

W sytuacjach spornych, tzn. w przypadku, gdy strony służebności nie dojdą do porozumienia, a przedmiotowa służebność przesyłu jest konieczna do korzystania z urządzeń przesyłowych, to każda ze stron służebności (zarówno właściciel nieruchomości obciążonej, jak i przedsiębiorca), może żądać jej ustanowienia poprzez sąd i za odpowiednim wynagrodzeniem.

Dokumenty potrzebne do ustanowienia służebności:

1

podstawa nabycia nieruchomości obciążanej,

2

numery ksiąg wieczystych dla nieruchomości, które są przedmiotem służebności,

3

wypis z rejestru gruntów nieruchomości obciążanej (ewentualne załączniki graficzne, które wskazują w jaki sposób ma przebiegać dana służebność),

4

umowa służebności zawarta pomiędzy stronami, która stanowi podstawę sporządzenia aktu notarialnego (np. przy służebnościach przesyłu),

Koszty

Koszty ustanowienia służebności wyliczane są na podstawie Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej i uwarunkowane są poprzez indywidualny charakter służebności i jej wartość.

  • Podatek od spadków i darowizn – wyliczony zgodnie z ustawą o podatku od spadków i darowizn od umowy nieodpłatnego ustanowienia służebności osobistej, przy czym należy pamiętać, że zwolnieni od podatku są: dzieci, małżonek, rodzice, pasierb, rodzeństwo, ojczym oraz macocha.
  • Podatek od czynności cywilnoprawnych zostaje wyliczony zgodnie z ustawą o podatku od czynności cywilnoprawnych od ustanowienia odpłatnej służebności.
  • Opłata sądowa – w kwocie 200 zł za ujawnienie służebności w księdze wieczystej.
  • CREWAN 5 zł.
  • Wypisy – 6 zł plus VAT za każdą rozpoczętą stronę.

W celu poznania dokładnych kosztów zapraszamy do kontaktu z Kancelarią.

Potrzebujesz pomocy?
Masz pytania?

Każda sprawa jest indywidualna, dlatego
w przypadku pytań, potrzeby udzielenia informacji o niezbędnych dokumentach lub chęci poznania kosztów notarialnych, zachęcamy do kontaktu z kancelarią.
Każda konsultacja udzielana jest bezpłatnie.

Umów spotkanie