Strona główna > Czynności notarialne >  Umowa darowizny

Umowa darowizny

Przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.

Forma darowizny

Oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Jednakże umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione (np. wydanie samochodu osobowego, dokonanie przelewu środków pieniężnych).
Gdy przedmiotem darowizny jest nieruchomość, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo użytkowania wieczystego, umowa darowizny dla ważności wymaga zachowania formy aktu notarialnego.

Przedmiot darowizny

Przedmiotem umowy darowizny może być każda rzecz i zbywalne prawo, przykładowo: nieruchomość, prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, pieniądze, papiery wartościowe, przedsiębiorstwo, udziały w spółce, samochód. 

Dodatkowe zastrzeżenia w umowie darowizny

W praktyce często w umowie darowizny nieruchomości ustanawia się na rzecz darczyńcy służebność mieszkania lub prawo użytkowania nieruchomości, co gwarantuje darczyńcy prawo dalszego zamieszkiwania w mieszkaniu czy domu, będącym przedmiotem umowy darowizny. Takie dodatkowe postanowienia umowne ujawniane są jako wpisy w księdze wieczystej danej nieruchomości.

Odwołanie darowizny

Odwołanie darowizny należy sporządzić w formie pisemnej oraz dostarczyć jego treść obdarowanemu wraz z uzasadnieniem i żądaniem wydania przedmiotu darowizny. W sytuacji, gdy przedmiotem była nieruchomość, niezbędne okaże się sporządzenie aktu notarialnego obejmującego swoją treścią zwrotne przeniesienie własności przedmiotu darowizny oraz dokonanie wpisu w księdze wieczystej. 

Podatek od spadków i darowizn

Umowa darowizny opodatkowana jest podatkiem od spadków i darowizn, którego wysokość zależy od stopnia pokrewieństwa między darczyńcą a obdarowanym oraz od kwoty przysporzenia majątkowego. Obowiązek podatkowy ciąży na obdarowanym. 

Z obowiązku uiszczenia podatku są zwolnieni obdarowani będący najbliższą rodziną darczyńcy (“zerowa” grupa podatkowa), do których należą: małżonek, zstępni (dzieci, wnuki), wstępni (rodzice, dziadkowe), pasierb, rodzeństwo, ojczym i macocha, jednakże niezbędne jest złożenie w terminie 6 miesięcy, od dnia zawarcia umowy darowizny, formularza podatkowego SD-Z2 we właściwym Urzędzie Skarbowym. 

Gdy umowa darowizny zawarta jest w formie aktu notarialnego, zgłoszenia w urzędzie skarbowym dokonuje notariusz.

Umowa darowizny a zachowek

Najbardziej popularnym sposobem przepisania majątku za życia jest umowa darowizny. Uwzględniając obowiązek podatkowy  jest to najkorzystniejsze rozwiązanie w stosunku do osób najbliższych, które podlegają zwolnieniu podatkowemu.  Jednakże należy pamiętać, że dokonanie darowizny nie wyłącza roszczenia o zachowek, darowizna podlega zaliczeniu na poczet schedy spadkowej. 

Przykładowo: Rodzice posiadają 3 dzieci. Za swojego życia zawarli umowę darowizny, na podstawie której darowali jednemu dziecku mieszkanie, pozostałe dzieci nie otrzymały żadnej darowizny, a darowizna ta wyczerpała cały majątek po rodzicach. Po śmierci rodziców pozostała 2 dzieci może dochodzić zachowku od dziecka obdarowanego mieszkaniem. 

Uprawnionemu do zachowku przysługuje względem obdarowanego przez spadkodawcę roszczenie o uzupełnienie lub zapłatę zachowku, jeżeli uprawniony wykaże z wysokim stopniem prawdopodobieństwa, że uzyskanie zachowku od spadkobierców nie jest możliwe (art. 1000 § 1 Kodeks cywilny). 

Małoletni jako obdarowany

Przyjęcie darowizny nieruchomości przez małoletniego kwalifikowane jest jako czynność przekraczająca zakres zwykłego zarządu majątkiem i w myśl art. 101 § 3 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, rodzice w imieniu dziecka nie mogą bez zgody Sądu dokonać takiej czynności, chyba że nabyta w ten sposób nieruchomość nie spowoduje powstania jakichkolwiek zobowiązań (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 30.04.1977 r. III CZP 73/76).

W praktyce, rodzice małoletniego nie muszą uzyskiwać zgody Sądu rodzinnego i opiekuńczego na przyjęcie darowizny nieruchomości na rzecz dziecka, jeżeli nieruchomość wolna jest od wszelkich obciążeń, to znaczy: brak hipoteki, brak służebności osobistych, brak jakiegokolwiek zadłużenia przedmiotu darowizny.

Dokumenty

 Lokal mieszalny

Nieruchomość gruntowa

Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego

  • numer księgi wieczystej,

  • wypis z rejestru gruntów i wypis z rejestru lokali,

  • podstawa nabycia - jeden z wymienionych dokumentów: wypis aktu notarialnego, prawomocne postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku, akt poświadczenia dziedziczenia

  • zaświadczenie Naczelnika Urzędu Skarbowego stwierdzające, że podatek od spadków i darowizn został zapłacony lub że nabycie jest zwolnione od podatku albo że zobowiązanie podatkowe wygasło wskutek przedawnienia – w sytuacji, gdy: nabycie nastąpiło w drodze spadku lub zasiedzenia, nabycie nastąpiło w drodze darowizny, polecenia darczyńcy, nieodpłatnego zniesienia współwłasności i zachowku po dniu 1 stycznia 2007 roku.

  • numer księgi wieczystej

  • wypis z rejestru gruntów i wypis z kartoteki budynków (o ile jest zabudowana),

  • podstawa nabycia - jeden z wymienionych dokumentów: wypis aktu notarialnego, prawomocne postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku, akt poświadczenia dziedziczenia

  • zaświadczenie o przeznaczeniu działki w  miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego lub zaświadczenie o jego braku MPZP lub decyzja o warunkach zabudowy,

  • zaświadczenie Naczelnika Urzędu Skarbowego stwierdzające, że podatek od spadków i darowizn został zapłacony lub że nabycie jest zwolnione od podatku albo że zobowiązanie podatkowe wygasło wskutek przedawnienia – w sytuacji, gdy: nabycie nastąpiło w drodze spadku lub zasiedzenia, nabycie nastąpiło w drodze darowizny, polecenia darczyńcy, nieodpłatnego zniesienia współwłasności i zachowku po dniu 1 stycznia 2007 roku,

  • JEŻELI NIERUCHOMOŚĆ ULEGŁA PODZIAŁOWI -ostateczna decyzja zatwierdzająca projekt podziału nieruchomości wraz z mapą podziału.

  • zaświadczenie ze spółdzielni o przysługującym prawie do lokalu,

  • numer księgi wieczystej (o ile jest prowadzona),

  • podstawa nabycia, czyli jeden z wymienionych dokumentów: wypis aktu notarialnego, prawomocne postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku, akt poświadczenia dziedziczenia,

  • zaświadczenie Naczelnika Urzędu Skarbowego stwierdzające, że podatek od spadków i darowizn został zapłacony lub że nabycie jest zwolnione od podatku albo że zobowiązanie podatkowe wygasło wskutek przedawnienia w sytuacji, gdy: nabycie nastąpiło w drodze spadku lub zasiedzenia, nabycie nastąpiło w drodze darowizny, polecenia darczyńcy, nieodpłatnego zniesienia współwłasności i zachowku po dniu 1 stycznia 2007 roku.

Na koszty dokonania umowy darowizny składają się: 

1.

podatek od spadków i darowizn (o ile nie zastosowano zwolnienia w przypadku osób najbliższych, zwolnienie nie obejmuje zięcia ani synowej)

2.

taksa notarialna obliczana na podstawie wartości przedmiotu darowizny + podatek VAT,

3.

opłaty sądowe związane z postępowaniem wieczystoksięgowym i opłata za złożenie wniosku wieczysto księgowego + podatek VAT, 

4.

opłata 5 zł CREWAN

5.

koszt sporządzenia wypisów +podatek VAT.

W celu poznania dokładnych kosztów zapraszam do kontaktu z Kancelarią.

Potrzebujesz pomocy?
Masz pytania?

Każda sprawa jest indywidualna, dlatego
w przypadku pytań, potrzeby udzielenia informacji o niezbędnych dokumentach lub chęci poznania kosztów notarialnych, zachęcamy do kontaktu z kancelarią.
Każda konsultacja udzielana jest bezpłatnie.

Umów spotkanie